Nos anos 70 tinha maravilhosos planos sobre Arquivos de Imigração Polonesa no Brasil.
Pe. Jan Piton de CM escreveu: "Jestesmy ramionami jednego drzewa przerzuconego z nad Wisly, Odry czy Warty przed stu laty. Latorosl nie doznala uwiadu, nie zmarniala. Przeciwnie - wypuscila mlode, potezne pedy i konary, dzieki ktorym juz piate pokolenie korzysta z bogactwa, trudu, potu, zapalu i poswiecenia swych przodkow.
Systematyczne zestawienie kartotek i spisow polskiej ludnosci w Brazylii uwazam za pomnikowe dzielo, sprawe pierwszej wagi. Proces zachowania ciaglosci historycznej, miedzy pierwszym a piatym pokoleniem, zyciem dawnych zbiorowosci emigracyjnych a dzisiejsza mloda generacja - niniejsza praca niech bedzie pomostem w dynamice kultur. Niech wypelni, choc w czesci luke i szczerb naszego pismiennictwa."
Escreveu ainda: "Prace historyczne o wartosci naukowej musza opierac sie na podlozu zasadniczym, to jest na dokumentacji. Bez odpowiednich dokumentow, pisanie bez nich jest zwykla poiescia, opowiadaniem. Histori zada zrodel[fontes].
Zrodla historyczne znajduja sie w archiwach panstwowych i prywatnych. Z archiwuw panstwowych najwazniejszym by bylo Archiwum w Rio de Janeiro [spis cudzoziemcow od 1777 roku], Kurie biskupie, zakonne, archiwa prywatne dostepne dla dla naukowcow.
A jak przedstawia sie sprawa naszej etni? Gdzie mozna znalezc i gdzie sie znajduja zrodla dla badan naszych problemow emigracyjnych? Niestety porozrzucany, nieskompletowany, niszczacy sie po smierci swoich zbieraczy, idacy nieraz w ogien i przemial, jako stare papiery.
Prywatne zbiory dokumentow, obfite i wartosciowe, bezcennej wagi, spotkac mozna u panstwa: inz. Edmunda Gardolinskiego w Porto Alegre, dra. Edwina Tempskiego w Kurytybie, u Ksiezy Misjonarzy w Kurytybie, dr, Rui Wachowicza i tylu innych zajmujacych sie problemem imigracyjnym. Do waznych archiwuw prywatnych nalezy zaliczyc akta i korespondencje naszych starych organizacji spolecznych i towarzystw. Wymienie: União Juventus, polonia portoalegrenska, Polonia rioska, Polonia w São Paulo, Polonia w Kurytybie. Stare parafie w interiorze."
Jak wyglada sytuacja w 2015 roku?
- Archiwum Edmunda Gardolinskiego: po jego smierci jedna czesc trafila do Uniwersytetu w Poro Alegre, inna do Erechim [ insignificante] ?
- Archiwum Edwina Tepskiego - ?
- Archiwum Rui Wachowicz: Uniwersytet em Curitiba, Tchr, [Jornais] ?
- Polonia de Rio de Janeiro e São Paulo - mais importantes documentos foram enviados para Polônia, "Carta de agradecimento ao Senhor Maurycy".
- Archiwum de União Juventus. Herdeira de quase todas organizações polonesas no Brasil. Apos de Crise de Extinção e Licitação dos Bens, sobrou pouco!
Idea. " Sugeruje [ em 1970 roku] i rzucam goracy apel do spoleczenstwa i do organizacji: czas najwyzszy, aby skoordynowac wszystkie wysilki i scentralizowac nasze poczynania historyczne, badania, przechowywanie dla potomnosci sladow kultury pierwszych pionierow na Ziemi sw. Krzyza, symbole trudu i pracy.
Iniciatywa ma pojsc w dwoch kierunkach:
1- przeznaczyc na ten cel jeden z budynkow w Kurytybie, gdyz cierpimy na przerost organizacji, ktore poza jalowa dyskusja, nie przynosza zadnego owocu jak figa bezplodna. Tu musze wskazac na lokal, ktory powstal przed laty z ofiar spoleczenstwa polskiego poludniowych Stanow brazylijskich i celem jego przeznaczenia byla sluzba spoleczenstwu, tj. dawny C.Z.P. - Centralny Zwiazek Polakow w Kurytybie, obecnie: Stowarzyszenie Dobroczynno - Kulturalne Polakow w Brazylii. Sadze ze obecny Zarzad tego Towarzystwa zrozumie potrzebe chwili i przejdzie do ofensywy bardziej kulturalnej i dopomoze spoleczenstwu do zorganizowania Muzeum i Archiwum etni Polskiej. [ agora esta organização nem sede existem mais]
2- Zwracam sie do spoleczenstwa, starych rodzin, zespolow organizacyjnych z goraca prosba i apelem: zbierajmy i ratujmy dokumenty polskosci w naszych domach; gromadzmy i przkazujmy je na razie do Kurytyby ....
Gromadzmy wszystko co posiadamy w naszych domach po dziadkach; stare druki, , modlitewniki, ksiazki, gazety, publikacje, pamietniki, fotografie, listy, paszporty, poezje, akty z zebran towarzystw, obrazy itp.
Rzeczy te nie zgina, po uporzadkowaniu i skatalogowaniu czekac beda cierpliwie na ostateczne otwarcie MUZEUM I ARCHIWUM i sluzyc beda historykom i etnografom jako material zrodlowy nazych dziadow. Praca ta posiadac bedzie braki i niedociagniecia, lecz sadze, ze bedzie jedna z najlepszych form sluzby spolecznej, powaznym i zbiorowym wysilkiem dla upmietnienia drogi naszego pielgrzymstwa. Starym kanonom i prawdom - przeciwstawic nowe."
**********
Passou ano 1970, chegou 2015. Padre Jan Piton morreu. Alguma coisa foi levada dos arquivos dele para Universidade em Cracovia?
- e como amadores sem recursos e ajuda, começamos no sede de União Juventus recolher o que sobrou desta rica herança dos nossos pioneiros.
Pe. Jan Piton de CM escreveu: "Jestesmy ramionami jednego drzewa przerzuconego z nad Wisly, Odry czy Warty przed stu laty. Latorosl nie doznala uwiadu, nie zmarniala. Przeciwnie - wypuscila mlode, potezne pedy i konary, dzieki ktorym juz piate pokolenie korzysta z bogactwa, trudu, potu, zapalu i poswiecenia swych przodkow.
Systematyczne zestawienie kartotek i spisow polskiej ludnosci w Brazylii uwazam za pomnikowe dzielo, sprawe pierwszej wagi. Proces zachowania ciaglosci historycznej, miedzy pierwszym a piatym pokoleniem, zyciem dawnych zbiorowosci emigracyjnych a dzisiejsza mloda generacja - niniejsza praca niech bedzie pomostem w dynamice kultur. Niech wypelni, choc w czesci luke i szczerb naszego pismiennictwa."
Zrodla historyczne znajduja sie w archiwach panstwowych i prywatnych. Z archiwuw panstwowych najwazniejszym by bylo Archiwum w Rio de Janeiro [spis cudzoziemcow od 1777 roku], Kurie biskupie, zakonne, archiwa prywatne dostepne dla dla naukowcow.
A jak przedstawia sie sprawa naszej etni? Gdzie mozna znalezc i gdzie sie znajduja zrodla dla badan naszych problemow emigracyjnych? Niestety porozrzucany, nieskompletowany, niszczacy sie po smierci swoich zbieraczy, idacy nieraz w ogien i przemial, jako stare papiery.
Prywatne zbiory dokumentow, obfite i wartosciowe, bezcennej wagi, spotkac mozna u panstwa: inz. Edmunda Gardolinskiego w Porto Alegre, dra. Edwina Tempskiego w Kurytybie, u Ksiezy Misjonarzy w Kurytybie, dr, Rui Wachowicza i tylu innych zajmujacych sie problemem imigracyjnym. Do waznych archiwuw prywatnych nalezy zaliczyc akta i korespondencje naszych starych organizacji spolecznych i towarzystw. Wymienie: União Juventus, polonia portoalegrenska, Polonia rioska, Polonia w São Paulo, Polonia w Kurytybie. Stare parafie w interiorze."
Jak wyglada sytuacja w 2015 roku?
- Archiwum Edmunda Gardolinskiego: po jego smierci jedna czesc trafila do Uniwersytetu w Poro Alegre, inna do Erechim [ insignificante] ?
- Archiwum Edwina Tepskiego - ?
- Archiwum Rui Wachowicz: Uniwersytet em Curitiba, Tchr, [Jornais] ?
- Polonia de Rio de Janeiro e São Paulo - mais importantes documentos foram enviados para Polônia, "Carta de agradecimento ao Senhor Maurycy".
- Archiwum de União Juventus. Herdeira de quase todas organizações polonesas no Brasil. Apos de Crise de Extinção e Licitação dos Bens, sobrou pouco!
Idea. " Sugeruje [ em 1970 roku] i rzucam goracy apel do spoleczenstwa i do organizacji: czas najwyzszy, aby skoordynowac wszystkie wysilki i scentralizowac nasze poczynania historyczne, badania, przechowywanie dla potomnosci sladow kultury pierwszych pionierow na Ziemi sw. Krzyza, symbole trudu i pracy.
Iniciatywa ma pojsc w dwoch kierunkach:
1- przeznaczyc na ten cel jeden z budynkow w Kurytybie, gdyz cierpimy na przerost organizacji, ktore poza jalowa dyskusja, nie przynosza zadnego owocu jak figa bezplodna. Tu musze wskazac na lokal, ktory powstal przed laty z ofiar spoleczenstwa polskiego poludniowych Stanow brazylijskich i celem jego przeznaczenia byla sluzba spoleczenstwu, tj. dawny C.Z.P. - Centralny Zwiazek Polakow w Kurytybie, obecnie: Stowarzyszenie Dobroczynno - Kulturalne Polakow w Brazylii. Sadze ze obecny Zarzad tego Towarzystwa zrozumie potrzebe chwili i przejdzie do ofensywy bardziej kulturalnej i dopomoze spoleczenstwu do zorganizowania Muzeum i Archiwum etni Polskiej. [ agora esta organização nem sede existem mais]
2- Zwracam sie do spoleczenstwa, starych rodzin, zespolow organizacyjnych z goraca prosba i apelem: zbierajmy i ratujmy dokumenty polskosci w naszych domach; gromadzmy i przkazujmy je na razie do Kurytyby ....
Rzeczy te nie zgina, po uporzadkowaniu i skatalogowaniu czekac beda cierpliwie na ostateczne otwarcie MUZEUM I ARCHIWUM i sluzyc beda historykom i etnografom jako material zrodlowy nazych dziadow. Praca ta posiadac bedzie braki i niedociagniecia, lecz sadze, ze bedzie jedna z najlepszych form sluzby spolecznej, powaznym i zbiorowym wysilkiem dla upmietnienia drogi naszego pielgrzymstwa. Starym kanonom i prawdom - przeciwstawic nowe."
**********
Passou ano 1970, chegou 2015. Padre Jan Piton morreu. Alguma coisa foi levada dos arquivos dele para Universidade em Cracovia?
- e como amadores sem recursos e ajuda, começamos no sede de União Juventus recolher o que sobrou desta rica herança dos nossos pioneiros.
Nenhum comentário:
Postar um comentário